مطالعه ی بخشی از کتاب شور حسینی تا مرثیه سرایی گفتگو با کربلایی محمدجواد بوستانی

عرض سلام و ادب و احترام به تمامی سروران و همراهان همیشگی وبلاگ یا حسنُ یا حسین علیهم السلام.

در سال 1396 یکی از مداحان روشندل استان قم جناب آقای محمد چراغی قصد داشتند که با همکاری دفتر فرهنگی معلولین کتابی را چاپ کنند که در آن کتاب از شاعران و مداحان روشندل بنویسند و با اونها گفتگویی داشته باشند.
بنده اتفاقی وبسایتها را زیر و رو میکردم و به کتابی که قرار بود چاپ شود و من متوجه نشدم که چه زمانی چاپ میشود برخورد کردم.
و در وبسایت دفتر فرهنگی معلولین و وبسایت ghbook کتاب را دیدم و دانلود کردم و مطالعه کردم.
بعد از مطالعه متوجه شدم که کتاب چاپ سال گذشته یعنی 1397 هست.

حال برای شما همراهان گرامی بخشی از کتاب را قرار می‌دهم که با بنده گفتگویی داشتند و در این کتاب به چاپ رساندند.

 

محمدجواد بوستانی

درباره

گفتگوی ما در این بخش ممکن است با بقیه گفتگوهای کتاب متفاوت باشد چرا که گفتگو با مداح جوانی است که هنوز مسیر زیادی را باید طی کند تا به روزهای خوب همراه با اوج و پختگی در این مسیر دست یابد. او تا کنون موفقیت هایی هم داشته است اما برای به دست آوردن موفقیت های بیشتر در تلاش است. تلاش ایشان به عنوان یک جوان موفق در برگزاری و اداره کردن مجالس اهل بیت علیهم السلام بسیار ستودنی است و گفتگو با این مداح جوان نابینا در نوع خود می تواند جالب توجه باشد.

به طور اجمالی اگر ممکن است خودتان را معرفی کنید.

محمدجواد بوستانی متولد 1373هستم، تحصیلات را تا گرفتن دیپلم انسانی ادامه دادم. از سال 1393 مداحی را شروع کرده ام.

پیش کدام یک از اساتید رفته اید؟

استاد ما استاد چندان معروفی نبوده، آقای مهدی رسولیان یا رسولی (نمی دانم رسولی است یا رسولیان) یکی از آنها است.

کلاسشان در قم بود؟

بله در قم، در همین منطقه پایین شهر دروازه ری تشکیل می شد.

چه شد که به مداحی روی آوردید؟

مداحی خب کمی علاقه بود، ورود من به مداحی با توجه به استعدادی بود که در این زمینه داشتم و من از زمانی که متوجه شدم می توانم در این زمینه کار کنم و به نتیجه های خوبی برسم، با تشویق خوب اعضای خانواده وارد این کار شدم

ص: 52

البته در این زمینه علاقه هم شرط است. البته آن هم لطف و کمک خود اهل بیت است. به نظر من آمدن بیناها در این عرصه یک مقدار برای نابینا فضا را محدود می کند، و بودنشان و کار کردنشان و مداحی کردنشان یک مقدار نابیناها را می برد داخل حاشیه.

پس شما می فرمایید که بحث علاقه بوده و هم بحث اینکه مداحی به عنوان یک عامل موفقیت در زندگی باشد و مردم شما را به عنوان یک مداح بشناسند.

درست است.

شما در این سه چهار سالی که وارد عرصه مداحی شدید، چه مشکلاتی در سر راهتان بود؟ به هر حال نابینایان مشکلاتشان شاید بیشتر از افراد بینا باشد.

عرضم به خدمتتان که برای مداحی بیشتر مشکل نبودن امکانات، بیشتر کتاب ها و چیزهایی هست که در اینترنت یافت می شود و بیناها می توانند پیدا کنند و نابیناها در دسترسشان نیست. البته من خودم مجموعه خیلی بزرگی از کتاب دارم با فرمت فایل ورد، و این لطفی بود که خدا به ما کرد و ما این منبع را پیدا کردم. ولی همه نابینایان به این منابع دسترسی ندارند. و یک جایی مثل کتابخانه قائمیه هم که غیر فعال شده و کتابهایش قابل دسترسی نیست برای بچه ها.

شما بیشتر چه می خوانید؟

بیشتر روضه خوانی.

مناجات یا دعا هم می خوانید؟

مناجات خیلی نمی خوانم. اما زیارت عاشورا و ندبه و کمیل و مثل اینها را می خوانم.

به نظر شما این سطح از کلاس که رفته اید کافی است؟

نه کافی نیست، آدم در هر زمینه ای تلاش بکند چیزهای بیشتری هست که یاد

ص: 53

بگیرد. هرچه تلاش کنی بیشتر یاد می گیری و در این دوره زمانه که ما داریم مداحی می کنیم باید به روز باشی باید جدید باشی باید پیش بروی تا دنیای مداحی را و سبک های جدیدی که می آید را یاد بگیری، تکنیک های جدید، هر چیز جدید که می آید. یا ارتباط گرفتن با مداح های دیگر.

ازدواج هم کرده اید؟

هنوز موفق نشده ام ولی درصدد هستم.

شما از همان زمان که کلاس رفتید مداحی را شروع کردید؟

من از همان سالی که رفتم یواش یواش روضه خوانی را شروع کردم و یاد گرفتم. حالا اوایل مداح ها از روی کاغذ و اینها می خوانند تا دیگر روضه را کامل یاد بگیرند.

چه شخص یا اشخاصی شما را برای این کار تشویق کرده اند؟

مادرم و کلاً خانواده به نوعی دلگرمی به مداحی ایجاد می کردند و اطرافیان هم با فراهم آوردن امکانات تشویق می کردند.

شما نابینای مطلق هستید، درست است؟

بله.

یک نابینای مطلق وقتی به کلاس مداحی می رود، مثل شما وقتی که رفتید آیا با مشکلی مواجه نشدید که کسی بخواهد شما را محدود بکند؟

از این جهات مشکلی نیست، به خاطر اینکه مداح های بسیار از جاهای مختلف که نابینا بوده اند، زیاد خوانده اند. در رقابت ها اغلب موفق شده اند. حتی می گویند نابیناها راحت تر هستند؛ مثلاً هر جا چراغ خاموش بشود می توانند کاغذ را بگذارید و دست بکشند رویش و بخوانند. از این لحاظ ها هیچ مشکلی نبوده و نیست. ولی شاید در رفت و آمد یک مقدار برای نابینا مشکل باشد بحث هزینه های رفت و آمد. به هر حال یک مشکل است.

در جامعه مداحان، با توجه به نمونه های موفق مثل حاج مهدی منصوری، همه ابعاد و مسائل برای نابینایی که در پی مداحی است، روشن است و

ص: 54

مشکل خاصی نیست.

به نظر شما، نقش استاد و کمک استاد برای نابینایی که می خواهد مداح شود چقدر است؟

استاد ما سبکش سبک استاد مهدی میرداماد است که نوین است. استاد از ابتدا من را راهنمایی کرد و گفت صدا را ضبط کن، نکاتی را که می گویم بنویس توی کاغذ. ولی نوشتن برای من سخت بود، لذا یک دستگاه ضبط یا Voice recorder تهیه کردم. این دستگاه را سازمان بهزیستی به دانشجوها می دهد و به ما نداد و با هزینه خودم گرفتم. خلاصه با دستگاه Voice recorder صدای استاد را ضبط کردم و شبیه اش خواندم و این طور پیش رفتم. نکاتی که استاد می گفت و می خواند را ضبط می کردم. حتی صدای بچه های دیگر که می خواندندضبط می کردم چون از آنها هم چیزهایی یاد می گرفتم.

شما از هر روشی که می دیدید می شود علم را به دست آورد، از جمله از خواندن بچه ها حتی غافل نمی شدید.

آیا استادان محدودیتی برای شما ایجاد می کردند؟ مثلاً می گفتند این سبک را بخوان و آن را نخوان یا فلان کار را انجام بده و فلان کار را انجام نده؟

نه، اساتید محدودیتی ایجاد نمی کردند و ما را محدود نمی نمودند.

بنابراین اساتید مشوق شما بودند.

بله، مشوق هستند، ولی به دلیل تفاوت اخلاق و شخصیت افراد و استادان، نوع برخورد آنها مقداری تفاوت داشت؛ مثلاً یکی با روی خوش تحویل می گرفت و دیگری سرد بود.

شما چند سال کلاس رفتید؟

من یکی دو سال، ولی دو سال بیشتر نرفتم. چون هر هفته و هفته ای یک جلسه بود، آن هم بعضی موقع ها بود، بعضی موقع ها هم نبود، در مناسبت ها مثلا ماه محرم هم کلاس برگزار نمی شد.

یک مداح معلول موفق چه ویژگی هایی می تواند داشته باشد؟

ص: 55

می تواند با توکل به خدا شروع کند و پیش برود و ناامیدی را کنار بگذارد، تلاشگر باشد، الگو بگیرد از مداحان دیگر، از توانایی های خودش استفاده بکند، و اینکه مجلس را بتواند بگرداند. ما چون که نمی توانیم ببینیم جمعیت را، عکس العمل مردم را، از این رو شاید یک مقدار کنترل مجلس سخت باشد. ولی باز با توکل به خدا می شود آن را پیش برد و تمام کرد. خود اهل بیت کمک می کنند و آن مجلس به نحو احسن تمام می شود. مجلس خودشان است و خودشان هیچ وقت مجلس خودشان را نمی گذارند خراب بشود.

آسیب هایی که ممکن است متوجه مداحی شود به نظر شما چیست؟

آفت مداحی امروزه بیشتر در نوحه خوانی ها است. یعنی سبک هایی که خیلی خیلی موسیقی شده است. یعنی دیگر مداحی نیست. مداح امروزه باید موسیقی را دنبال کند که یک وقت نرود با سبک فلان خواننده بخواند. این آفت مداحی مان است. خیلی سبک ها با موسیقی عجین شده است. اگر بخواهی نوحه ای بخوانی، اگر بخواهی ی اجرا کنی، باید موسیقی های به روز را اگر حتی خودت هم نمی شنوی حداقل مجبوری آگاهی داشته باشی. این آفت است که سبک ها شبیه شده به موسیقی و اینکه الگو می گیرند از موسیقی حالا چه داخل یا چه خارج.

به نظر شما یک مداح چطوری می تواند پیام رسان فرهنگ صحیح رفتار مردم با معلولین باشد؟ یعنی یک مداح چه جوری می تواند مردم را به سمت فرهنگ صحیح رفتار با معلولین هدایت بکند؟

با انتخاب اشعار و روایاتی که در این موضوع وجود دارد، آراستگی چهره یک نابینا و این مسائل می تواند تأثیرگذار باشد. تلاش کند اطلاعات و دانش خود نسبت به معارف مذهبی افزایش دهد.

روایتی در ذهنتان هست از رفتار معصومین با معلولین؟

نمی دانم زمان پیغمبر بوده ظاهراً که یک نابینایی بوده که می خواسته بیاید مسجد و برود، من این را یک جایی شنیدم که پیامبر گفتند که حالا یک طنابی از خانه آن معلول.

ص: 56

یا اینکه پیغمبر اکرم می فرمایند هر کس چهل قدم یک نابینا را راهنمایی بکنید ثواب ویژه برایش منظور می شود. این حدیث هم خاطرم هست.

آقای بوستانی این دو تا مطلب را فرمودید، پس نشان می دهد که رفتار پیغمبر و ائمه ما با معلولین مثبت بوده. حالا مردم ما چه وظیفه ای دارند، وظیفه شان چه است، زمانی که می بینند که معصومین هم رفتار مثبتی داشته اند، به نظر شما جامعه امروز چه وظیفه ای دارد؟

مردم می توانند الگوبرداری کنند و پیروی کنند از معصومین و پیغمبرشان، و ارتباط بگیرند با جامعه معلول و نابینایان، و مسئولین هم می توانند کمک کنند در این راه.

یک مداح موفق چه ویژگی هایی می تواند داشته باشد؟ حالا نه صرفاً مداح معلول، کلاً.

مداح موفق کسی است که اخلاق خوبی داشته باشد، و با نیازهای روز جامعه پیش برود. بیشتر مثلاً حالا گفته های مقام معظم رهبری در مورد یک مداح خوب را اگر بشنوید، پیش برود. باید در زمینه ی و در موضوعات مختلف باید اطلاع داشته باشد و به روز باشد. با سند روضه بخواند، با استناد به روایات و کتاب های معتبر روضه بخواند، و روایتش هم بالاخره سند داشته باشد که اگر کسی پرسید از کجا، گیر نکند و بگوید در فلان کتاب فلان صفحه، و جواب داشته باشد، و جوری باشد که با آگاهی کامل بیاید. استاد ما می گفت اگر چیزی در چنته داری بیا جلو. اگر نداری و پر نشده ای، به آموختن ادامه بده و شروع نکن.

چرا با وجود اینکه شما به عنوان یک جوان در حال حاضر 23 ساله که می تواند در حرفه های دیگر هم موفق باشد، با وجود حرفه های دیگر مداحی را انتخاب کردید؟

لطف خدا بوده که این صدا را به ما داده و علاقه خودم هم بوده، و ترکیب این دو باعث شده که مداحی را انتخاب کنم.

شما اشعار و مطالب خود را چگونه انتخاب می کنید؟ همین جوری یا یک

ص: 57

شیوه ای برای انتخابتان دارید؟

من بیشتر سعی می کنم برای روضه اشعاری باشد که مربوط به روضه ام باشد دیگر، بتوانم روضه را پیش ببرم و جان سوزتر باشد بالاخره. حالا روایتی حدیثی که اگر برای مقام و منزلت آن معصوم باشد انتخاب می کنیم. بستگی دارد به آن مجلس.

یک غزل یا یک شعری که اولین بار آن را خوانده ای یا اینکه خیلی برایت دوست داشتنی و خاطره انگیز و ماندگار است این را هم برای ما بخوان.

در سینه هایمان حسینیه های مکرم است

هر شب برای روضه ات آقا محرم است

ما پای شعر محتشمت شدیم

باز این چه شورش است که در خلق عالم است

این شعر را خیلی دوست دارم، و خودم هم بعضی موقع ها شعر می گویم با موضوع اهل بیت اگر خدا قبول کند.

از اشعاری که خودت سروده ای یکی دو بیت یادت هست که برای ما بخوانی؟

شعر خودم خاطرم نیست، اینها را هرچه به ذهنم رسیده یادداشت کرده ام.

با تشکر از اینکه در این مصاحبه حضور پیدا کردید.

ص: 58

همراهان گرامی با جستجوی عنوان کتاب میتوانید کتاب را از سایتهایی که ابتدای متن ذکر شد دانلود بفرمایید.

التماس دعا از تمامی شما بزرگواران.
یا علی(ع)

شعری به مناسبت هفدهم ربیع الاول سروده ی سرکار خانم زهره یغمور

کربلایی محمدجواد بوستانی مدح خوانی و مولودی ولادت پیامبر اکرم و حضرت صادق علیهما سلام 1441 1398

کربلایی محمدجواد بوستانی روضه خوانی و مداحی شب شهادت حضرت رقیه(س) 1441 1398